Główna treść strony.

Dziennik Młodego Podróżnika - Turcja

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF

W naszą ostatnią wspólną podróż udamy się do kraju położonego na styku dwóch kontynentów – Europy i Azji. Zapraszamy do Turcji!

Jeżeli spodoba Wam się nasza wspólna podróż, to zachęcamy do dokumentacji fotograficznej i umieszczania zdjęć w komentarzach na naszym profilu FB lub nadsyłania ich na adres centrum@centrumzamenhofa.pl

Wydarzenie towarzyszy wystawie MAPY

Tydzień V (3-9.08): TURCJA

stolica – Ankara; języki – turecki i kurdyjski; liczba mieszkańców – 74,9 miliona; powierzchnia – 783 562 km²

PONIEDZIAŁEK
Festiwal Rzeźb z Piasku w Antalyi odbywa się co roku i trwa od maja do grudnia. Pierwszy etap to tworzenie gigantycznych, piaskowych rzeźb. Do Antalyi przyjeżdża wówczas kilkunastu artystów z całego świata, by przez trzy tygodnie tworzyć prace w niewielkich grupach lub indywidualnie. Twórcy mają do dyspozycji 10 tys. ton piasku oraz obszar 10 tys. metrów kwadratowych, wszystko odbywa się na specjalnie wyznaczonym terenie, blisko plaży w dzielnicy Lara.

Każdego roku festiwal ma inny temat przewodni, były to już np. dinozaury, gwiazdy Hollywood, a także baśnie i legendy. Powstałe rzeźby można podziwiać przez kilka następnych miesięcy. Wystawę warto też zwiedzać po zmierzchu, bo dzięki podświetleniu kolorowymi lampami jest szczególnie efektowna.

ZADANIE: Wykonaj piaskową rzeźbę dużych rozmiarów. Może pomogą Ci w tym koleżanki i koledzy? Prześlij nam zdjęcie stworzonego przez siebie obiektu!

 

WTOREK
Piri Reis (Piri Ibn Hadżi Memmed) żył na przełomie XIV i XV wieku i był słynnym tureckim geografem, kartografem, kapitanem i nawigatorem. Jako młody chłopak został korsarzem. Wziął udział w wielu morskich bitwach prowadzonych w tamtym czasie przez Imperium Osmańskie, m.in. z Hiszpanią i Wenecją. Dowodził statkami wchodzącymi w skład floty osmańskiej i jednocześnie tworzył mapy miejsc, w których się znajdował.

Jest sławny głównie dzięki mapie, którą stworzył w 1513 roku, a która została odkryta dopiero w XX wieku. Wykonana na skórze gazeli, ma zaznaczony Nowy Świat i jest jedną z najstarszych map, na których został on narysowany. W 1525 roku Piri Reis ukończył „Księgę mórz” złożoną z ponad 200 map z opisami. W następnych latach rysował mapy kolejnych obszarów, w tym Grenlandii i Ameryki Północnej. Tworzył je na podstawie map hiszpańskich, portugalskich, arabskich i greckich.

ZADANIE: Wykonaj mapę swojej najbliższej okolicy.

 

ŚRODA
Ajran to bardzo popularny napój w Turcji, na Bliskim Wschodzie i na Bałkanach. Składa się z jogurtu i wody w proporcjach 2:1 bądź 1:1. Składniki należy dokładnie zmiksować, aż pojawi się delikatna pianka. Można go doprawić solą albo pieprzem. Z dodatkiem posiekanej mięty jest bardzo dobry, orzeźwiającym napojem na upały. Najlepiej smakuje, gdy jest dobrze schłodzony. W Turcji można go zamówić w restauracji i kupić w każdym sklepie spożywczym. To świetny dodatek do pikantnych i ciężkostrawnych dań. Na wsi jest tradycyjnym napojem, którym częstuje się gości. Jest też – dużo zdrowszą – konkurencją dla napojów gazowanych, można go kupić nawet w tureckim McDonaldzie.

ZADANIE: Przygotuj rodzinie lub przyjaciołom ajran. Czy smakował Wam ten trunek? Podzielcie się swoimi wrażeniami i napiszcie do nas!

 

CZWARTEK
Muzeum Mozaiki w Stambule znajduje się w Wielkim Pałacu, który przez stulecia był główną siedzibą cesarzy bizantyjskich. W 1933 roku w jego okolicy odkryto pochodzące z VI wieku mozaiki zdobiące dawne dziedzińce pałacowe. Zajmowały one obszar 2000 m², do dziś przetrwało jedynie 180 m². W latach 50. XX wieku odsłonięto znalezisko i utworzono muzeum. Na każdy metr kwadratowy przypada ok. 40 tysięcy części mozaiki, do wyłożenia całości zużyto ok. 80 milionów elementów. Chodnik jest długi na 9 metrów, obramowany półtorametrowym wzorem geometrycznym, w który wpleciono wizerunki zwierząt i przedstawienia owoców. Znajdowały się tu również cztery męskie postacie, do dzisiaj zachowały się trzy. Mozaiki są bardzo realistyczne, przedstawiają sceny z polowań, mityczne stworzenia, przyrodę.

Mozaika to rodzaj dekoracji w postaci ornamentu lub obrazu, wykonana z drobnych kamyczków, kawałków szkła lub ceramiki. Elementy są przytwierdzone do podłoża za sprawą specjalnego ułożenia, bez użycia zaprawy.

ZADANIE: Ułóż mozaikę z drobnych kamyczków lub innego materiału. Zrób zdjęcie i wyślij do nas!

 

PIĄTEK
Karagöz to tradycyjny turecki teatr cieni, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Polega na animacji płaskich przylegających do ekranu figurek, ożywionych przez światło – dawniej lamp oliwnych, obecnie żarówek, ustawionych z tyłu jedwabnego ekranu. Postacie przedstawione są z profilu, figurki zaś wykonane są ze specjalnej skóry. Geneza tego teatru jest trudna do ustalenia. Jedni twierdzą, że przywędrował do Turcji z Chin lub Egiptu, inni – że jest to tradycja rodzima, zapoczątkowana w XIV w. niedaleko Stambułu.


W karagözie występuje dwóch bohaterów: wulgarny, ale sympatyczny Karagöz i uprzejmy, wykształcony Hacıvat. Towarzyszą im postaci drugoplanowe. Repertuar składa się ze stałych schematów fabularnych zawierających improwizację i aluzje polityczne. Do XIX wieku teatr ten był jedną z najbardziej popularnych rozrywek w Turcji i adresowany był głównie do widzów dorosłych. Obecnie znanych jest około 50 sztuk Karagöza, dawniej przekazywanych ustnie.

ZADANIE: Stwórz z rodzeństwem lub koleżankami i kolegami domowy teatr cieni. Zróbcie zdjęcie i wyślijcie do nas!

 

SOBOTA
Most Bosforski to most drogowy łączący Europę i Azję położony nad cieśniną Bosfor. Łączy on też rozlokowany po dwóch stronach cieśniny Stambuł, jedyne takie międzykontynentalne miasto na świecie. Został zbudowany w latach 1970-1973. Ma 1560 metrów długości, a najdłuższe przęsło – 1074 metry. Codziennie przez most przejeżdża ok. 180 tys. aut, głównie osobowych.

Czy wiecie, że na początku XVI wieku powstał projekt mostu łączącego dwa kontynenty? Na życzenie osmańskiego władcy stworzył go… Leonardo da Vinci! Projekt ten przetrwał do dziś i gdyby został zrealizowany, byłby najdłuższym mostem świata.

ZADANIE: Czy trudno jest zaprojektować most? Jakich materiałów użyć? Wykonaj projekt mostu, który mógłby znajdować się nad białostocką rzeką Białą.

 

NIEDZIELA
Tulipany, zwykle kojarzące nam się z Holandią, tak naprawdę pochodzą z Turcji. Tulipan, z tureckiego „tülbent", oznacza tkaninę, z której układano turban, czyli tradycyjne tureckie nakrycie głowy. Jeśli mu się przyjrzymy, to faktycznie przypomina ono układ płatków tulipana. Kwiaty te zdobiły ogrody władców Imperium Osmańskiego, zaś ich największym miłośnikiem był sułtan Ahmed III. Ten XVIII-wieczny władca miał poglądy proeuropejskie, zaś okres jego rządów określa się Erą Tulipanów, czyli czasem dobrobytu i spokoju.

Tulipany trafiły do Europy w XVI wieku dzięki austriackiemu ambasadorowi w Turcji. Wysłał on cebulki tych kwiatów do Holandii, do znakomitego botanika i twórcy jednego z pierwszych ogrodów botanicznych – Julesa de L'Ecluse. Z biegiem lat powstawały kolejne odmiany kwiatów, dostosowane do niższych, europejskich temperatur, oraz o odmiennych barwach. W XVII wieku Holendrów opanowało prawdziwe tulipanowe szaleństwo. Ceny cebulek tych kwiatów były niezwykle wysokie, a niektórzy – za wymarzoną odmianę tulipanów – potrafili oddać ziemię lub dom.

ZADANIE: Jaki jest Twój ulubiony kwiat? Znasz jego nazwę? Pochodzenie? Wciel się w kwiatowego detektywa i podziel się z nami swoimi odkryciami. Do opisu załącz zdjęcie.