/mural zrealizowany z okazji 80. rocznicy powstania w białostockim getcie
9 sierpnia 2023, godz. 18:00
budynek Zespołu Placówek Oświatowych nr 2, ul. Żabia 5
wstęp wolny
autorzy muralu: Monika Krajewska i Dariusz Paczkowski
wykonawca: Dariusz Paczkowski
Odsłonięciu muralu towarzyszyć będzie performatywne wykonanie podlaskiej poezji jidysz na głos, akordeon i elektronikę przez Alicję i Rafała Grabowskich „Mor-is”
Monika Krajewska o wycinance „Nadzieja”, która posłużyła jako wzór do muralu:
"Wycięty tekst w jidysz odnoszący się do nadziei na wybawienie zaczerpnęłam ze znanej pieśni „Zol szojn kumen di geule”. Autorem słów jest poeta Szmerke Kaczergiński, uczestnik życia kulturalnego w przedwojennym Wilnie i ruchu oporu w getcie wileńskim, autor antologii pieśni z getta wileńskiego i partyzantki.
Menora, siedmioramienna lampa oliwna, jest najważniejszym wizualnym symbolem judaizmu. Wedle słów Księgi Wyjścia była sporządzona z jednej bryły szczerego złota i umieszczona przed Arką Przymierza, by wiecznie płonąć przed Najwyższym. Zapalał ją arcykapłan Aaron, a potem jego potomkowie. Także we wzniesionej przez króla Salomona Świątyni stale płonęły światła menory. Od czasu zburzenia Świątyni wyobrażenie menory towarzyszy Żydom w przestrzeni sakralnej i na sprzętach liturgicznych.
Ptak bywa w tradycji żydowskiej symbolem duszy ludzkiej. Obrazu ulatujących ptaków użyłam jako metafory nadziei człowieka na wyzwolenie z opresji."
Monika Krajewska – artystka i edukatorka. Autorka albumów fotograficznych o cmentarzach żydowskich i publikacji o symbolice płaskorzeźb na macewach. Tworzy wycinanki i kolaże inspirowane dawną żydowską wycinanką, symbolami i tekstami judaizmu. Prowadzi warsztaty i wykłady ukazujące tradycję żydowską przez pryzmat sztuki.
Jej prace – fotogramy, frotaże i wycinanki – były wielokrotnie wystawiane w kraju i za granicą. Jej fotogramy są m.in. eksponowane w Muzeum POLIN, a wycinanki znajdują się w zbiorach prywatnych, synagogach i muzeach.
Dariusz Paczkowski – artywista, działacz społeczny, twórca murali. Prowadzi warsztaty edukacyjno-artystyczne z różnorodnymi grupami. Jest autorem i współautorem wielu murali o tematyce żydowskiej. Jego prace znalazły się na ekspozycjach stałych Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu, Spichlerzu Polskiego Rocka w Jarocinie, Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach, prezentowane były także m.in. w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie czy Galerii Bielskiej BWA. Jest autorem licznych okładek płyt, książek i innych wydawnictw.
Alicja Grabowska – aktorka, wokalistka, performerka, tekściarka, reżyserka, autorka projektów z zakresu wielokulturowości Podlasia. Tworzy projekty z pogranicza kultur i sztuk wizualnych promujące ideę dialogu i tolerancji w mieście zróżnicowanym kulturowo. Od 2005 r. zajmuje się szeroko rozumianą podlaską muzyką żydowską.
Rafał Grabowski – akordeonista, kompozytor, aranżer, pedagog w ZSM w Białymstoku, wykładowca na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina filia w Białymstoku, animator środowisk kulturalnych w Białymstoku. Artysta działający na polu muzyki klasycznej inspirujący się muzyką folkową i etniczną, łączący w swojej twórczości różne style muzyczne wykorzystujące akordeon jako instrument ponadczasowy, narzędzie ekspresji i inspirację brzmieniową przy tworzeniu aranżacji.
.png)
