Główna treść strony.

Podsumowanie projektu "e-Mediateka CLZ"

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF

Mediateka CLZ – multimedialne archiwum historii mówionej miasta i regionu jest największym na Podlasiu profesjonalnym archiwum tego rodzaju. Powstała w 2010 roku w celu ochrony i upowszechnienia wiedzy o wielokulturowym dziedzictwie oraz historii Białegostoku i Podlasia. Zbierając i udostępniając wywiady ze świadkami historii ocalamy zbiorową pamięć o naszej wspólnej przeszłości.

Do tej pory zgromadziliśmy blisko 200 relacji białostoczan oraz ponad 10000 zdigitalizowanych materiałów ikonograficznych – fotografii, dokumentów, pamiątek. Najdłużej obecne w Mediatece CLZ cykle to „Bojary” (historia jednej z najstarszych i najbarwniejszych dzielnic Białegostoku, unikatowej pod względem architektury i znaczenia dla historii miasta) oraz „Najstarsi białostoczanie” (opowieści mieszkańców miasta o najważniejszych wydarzeniach XX wieku). Znajdziecie tam również wspomnienia białostockich esperantystów – dowiecie się, dlaczego zainteresowali się tym językiem.

Od 2014 roku w Mediatece CLZ pojawiły się ścieżki tematyczne prezentujące białostockie mikrospołeczności. W ten sposób staramy się pokazać współczesne zróżnicowanie kulturowe miasta i regionu, różnorodność opartą nie tylko na języku czy kulturze, ale też na pasji, zainteresowaniach. Do tej pory w cyklu „Mikrospołeczności” przeprowadziliśmy wywiady z zawodnikami drużyny futbolu amerykańskiego Lowlanders Białystok, członkami Aeroklubu Białostockiego oraz podlaskimi żeglarzami, nurkami, modelarzami.

Mobilne stanowisko do reprodukcji fotograficznej
Mobilne stanowisko do reprodukcji fotograficznej

Na podstawie zgromadzonych wspomnień i zebranych materiałów wizualnych, przy współpracy z mieszkańcami oraz historykami, wydanych zostało kilka albumów, m.in. „Bojary” (4 tomy), „Uchwyty”, „Lowlanders”; powstały wystawy – „Ach! Co to był za ślub”, „Bojary”, „Odlotowe wakacje”; odbyło się kilkanaście spotkań, prezentacji i dyskusji, projekt artystyczny i gra miejska „Odkryj Bojary”, w której aktywny udział wzięli mieszkańcy tej dzielnicy, wcześniej – rozmówcy, których relacje utrwaliliśmy w Mediatece CLZ.

Najważniejszym celem funkcjonowania Mediateki CLZ jest udostępnianie gromadzonych przez nas zasobów odbiorcom – zarówno mieszkańcom Białegostoku, ale też osobom niezwiązanym z naszym miastem. Dlatego w 2016 roku dzięki dofinansowaniu z programu „Kultura Cyfrowa” prowadzonemu przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego rozpoczęliśmy projekt „e-Mediateka CLZ”, którego głównym celem było profesjonalne opracowanie i udostępnienie w Internecie ponad dwóch tysięcy obiektów cyfrowych z dotychczasowych zasobów naszego multimedialnego archiwum. Udostępniliśmy w ten sposób 80 pełnych relacji (łącznie 108 godzin) oraz 2200 fotografii, dokumentów, pamiątek dokumentujących Białystok i jego mieszkańców na przestrzeni ponad 100 lat – najstarsze udostępniane materiały pochodzą z końca XIX w.

Wywiad ze świadkiem historii
Wywiad ze świadkiem historii

Nie byłoby to możliwe bez wcześniejszej ogromnej pracy. W pierwszej kolejności pracownia digitalizacji w naszej siedzibie przy ul. Warszawskiej 19 została wyposażona w nowe stanowisko do digitalizacji – nowoczesne, wyposażone w profesjonalny sprzęt komputerowy i digitalizacyjny. Dzięki temu mogliśmy znacząco  podnieść jakość opracowania udostępnianego przez nas zasobu. Ponadto pracownia została wyposażona w mobilny sprzęt do reprodukcji fotograficznej, dzięki czemu mamy możliwość digitalizacji obiektów, których z różnych względów nie możemy przywieźć do pracowni.

Korzystając ze standardów opracowanych przez tak doświadczone w obszarze digitalizacji, archiwistyki cyfrowej i historii mówionej centra jak Ośrodek Karta, Biblioteka Narodowa, Podlaska Biblioteka Cyfrowa mogliśmy również lepiej skatalogować i opisać zgromadzone przez nas materiały. Przekłada się to bezpośrednio na możliwość łatwiejszego ich znalezienia, a co za tym idzie – wykorzystania przez odbiorców.

Do nagrań udostępnionych w ramach projektu powstały specjalne opisy ułatwiające odbiór osobom niewidomym (audiodeskrypcja) oraz napisy w języku polskim i angielskim, które przydadzą się zarówno osobom niedosłyszącym, jak i obcokrajowcom.

Wywiad z Bernardem Wasilewskim
Wywiad z Bernardem Wasilewskim na stronie www.centrumzamenhofa.pl/mediateka

Drugą grupą udostępnianych materiałów jest ponad 2000 obiektów ikonograficznych: archiwalnych zdjęć, w tym najstarszych z naszej kolekcji, z II połowy XIX wieku oraz skanów dokumentów z rodzinnych archiwów białostoczan. Wszystkie można oglądać w Internecie, uzupełniając w ten sposób historie opowiadane w wywiadach, ale też dostarczając materiał poznawczy dla wszystkich zainteresowanych przeszłością miasta.

Opisy fotografii i dokumentów zostały uzupełnione o tzw. teksty alternatywne (dla osób niewidomych), słowa kluczowe, informacje o prawach autorskich i dostępności. Wszystkie te działania są niezbędne do tego, aby w pełni udał się najważniejszy etap zadania – udostępnienie Mediateki CLZ szerokim kręgom odbiorców o zróżnicowanych potrzebach i wymaganiach. Udostępniając zbiory stosujemy standardy, które zapewniają dostęp osobom z niepełnosprawnościami (m.in. WCAG 2.0 – Web Content Accessibility Guidelines).

Uczestnicy warsztatów „Linia czasu” udostępnionych w ramach projektu „e-Mediateka CLZ”
Uczestnicy warsztatów „Linia czasu” udostępnionych w ramach projektu „e-Mediateka CLZ”

Jednym z priorytetów tego projektu było to, aby o historii białostoczan i Białegostoku pamiętano nie tylko w mieście. Dlatego w ramach współpracy z naszymi partnerami zasoby zostały udostępnione także na stronach internetowych partnerów projektu Książnicy Podlaskiej i Ośrodka KARTA oraz na stronie www.europeana.eu – największej europejskiej platformie internetowej służącej do dzielenia się zasobami przez instytucje kultury.

Mediateka CLZ to również ogromny potencjał edukacyjny. Dlatego też na stronie projektu znalazły się gotowe scenariusze edukacyjne dotyczące historii i kultury Białegostoku, z których mogą korzystać nauczyciele lub edukatorzy, aby urozmaicić prowadzone przez siebie zajęcia. Wszystkie scenariusze wykorzystują zasoby Mediateki CLZ, pozwalają też zastąpić proponowane przez nas fragmenty filmów, fotografie wybranymi przez nauczyciela tak, aby dopasować warsztat np. do aktualnie omawianego tematu. W ramach projektu przeprowadziliśmy również seminarium dla nauczycieli i edukatorów pt. „Wykorzystanie zasobów archiwów społecznych w edukacji”. Wśród prelegentów, oprócz przedstawicieli Białostockiego Ośrodka Kultury / Centrum im. Ludwika Zamenhofa, były osoby z takich ośrodków ogólnopolskich, zajmujących się  archiwizacją, jak Muzeum Historii Żydów Polskich Polin oraz Dom Spotkań z Historią. Publikacja podsumowująca to spotkanie, zawierająca teksty prelegentów oraz przykładowe scenariusze, również znajduje się na stronie projektu.

Domowe archiwum świadka historii przekazane do digitalizacji i udostępnienia w Mediatece CLZ
Domowe archiwum świadka historii przekazane do digitalizacji i udostępnienia w Mediatece CLZ

Aby zachęcić do korzystania ze zbiorów Mediateki CLZ najmłodszych użytkowników stworzyliśmy również proste gry, takiej jak puzzle i memory, które wykorzystują zasoby udostępnione w ramach projektu. W trakcie zabawy przybliżają one użytkownikom historyczny obraz Białegostoku. Dodatkowo na stronie znajduje się interaktywna mapa pozwalająca porównać współczesne miasto z tym zachowanym na archiwalnych fotografiach. Mapa, podobnie jak cała strona, jest responsywna – można z niej wygodnie korzystać zarówno na komputerach jak i w telefonie.

Zachęcamy do odwiedzania strony projektu www.centrumzamenhofa.pl/mediateka, gdzie sukcesywnie będziemy umieszczać kolejne materiały.

Partnerzy projektu:

loga partnerów projektu e-Mediateka

Patroni medialni projektu:

loga patronów medialnych projektu e-Mediateka

Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

logo Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego